พระธาตุพนม จังหวัดนครพนม
ประวัติความเป็นมา พระธาตุพนม
พระธาตุพนม ประดิษฐาน ณ วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม ตามตำนาน กล่าวว่าสร้างมานาน ไม่น้อยกว่า ๒,๓๐๐ ปี ผู้ที่สร้าง คือ พระมหากัสปะ พร้อมด้วยพระอรหันต์ ๕๐๐ องค์ ได้นำพระอุรังคธาตุ หรือ กระดูกหน้าอก ของสมเด็จพระสัมมนาพุทธเจ้า มาเพื่อบรรจุ ไว้ในพระธาตุ
ผู้ที่ร่วมช่วย ในการสร้างพระธาตุนี้คือ ท้าวพระยาเมืองต่าง ๆ พญานันทเสน เมืองศรีโคตรบูรณ์ (เมืองนครพนม เดิม) พญาจุลนีพรหมทัด พระยาอินทรปัตนคร และ พญาดำแดง เมืองหนองหารน้อย พากันยกโยธา มาช่วยสร้างพระธาตุพนมจนเสร็จ และ บรรจุอุรังคธาตุ พร้อมของมีค่าไว้ ภายในเป็นจำนวนมาก
ในปี พ.ศ. 2485 ได้รับการยกฐานะเป็น พระอารามหลวงชั้นเอก ขึ้นเป็น “วรมหาวิหาร”
ต่อมา ในวันที่ 11 สิงหาคม 2518 เวลา 19.38 น. พระธาตุพนม ได้ล้มทลายลงทั้งองค์ เนื่องจากความเก่าแก่ ขององค์พระธาตุพนม และ ประจวบกับ ระหว่างนั้นฝนตก พายุพัดแรงติดต่อ มาหลายวัน
ประชาชนทั้งประเทศ ได้ร่วมบริจาคทุนทรัพย์ และ รัฐบาล ได้ก่อสร้างองค์พระธาตุขึ้นใหม่ ตามแบบเดิม การก่อสร้างนี้ เสร็จสิ้นเมื่อ วันที่ 23 มีนาคม 2522 นอกจาก พระบรมสารีริกธาตุ ที่บรรจุในองค์พระธาตุแล้ว ยังมีของมีค่ามากมาย นับหมื่นชิ้น โดยเฉพาะฉัตรทองคำ บนยอดพระธาตุ มีน้ำหนักถึง 110 กิโลกรัม ปัจจุบันองค์พระธาตุ มีฐานกว้าง ด้านละ 12.33 เมตร สูง 53.60 เมตร เป็นเจดีย์ทรงสี่เหลี่ยม สูงแลดูสง่างาม
ความสำคัญต่อชุมชน
พระธาตุพนมนี้ เป็นที่เคารพสักการะ ของพุทธศาสนิกชนทั่วไป โดย เฉพาะอย่างยิ่ง ชาวภาคตะวันออกเฉียงเหนือ รวมถึงประชาชนลาวด้วย ในฤดูเทศกาล เพ็ญเดือน ๓ ของทุกปี พุทธศาสนิกชน หลั่งไหลมาจากทุกสารทิศ มาสมโภช และ นมัสการ พระธาตุพนม
วัดพระธาตุพนม เป็นวัดวรมหาวิหาร พระอารามหลวง ถือเป็นสถานที่ อันศักดิ์สิทธิ์ ถึงคราวพระราชพิธี ราชาภิเษกทุกรัชกาลมา จะต้องนำน้ำ จากสถานที่อันศักดิ์สิทธิ์ ไปร่วมพิธีด้วย เพื่อประกอบพิธี มุรธาภิเษก และ เมื่อถึงเทศกาล สงกรานต์ซึ่งถือว่า เป็นวันขึ้นปีใหม่
ตามประเพณีเดิม จะทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯ พระราชทานต้นไม้ ทอง เงิน น้ำอบ และ ผ้าคลุมส่งไปนมัสการ พระธาตุพนมทุกปี และ เมื่อถึงเทศกาล เข้าปุริมพรรษา ก็ทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯ พระราชทาน เทียนพรรษา เป็นพุทธบูชาทุกปีมา
งานนมัสการ พระธาตุพนมประจำปี ถือเอาวันขึ้น ๑๐ ค่ำ เดือน ๓ ของ ทุกปี เป็นวันแรกของงาน ไปสิ้นสุดเอาวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๓
ลักษณะสถาปัตยกรรม
รูปลักษณะ พระธาตุเป็นรูปสี่เหลี่ยม ก่อด้วยอิฐ มีลวดลาย สลักลงบนแผ่นอิฐ สวย ามมาก มีซุ้มกั้นด้าน และ ซุ้มซ้อนกันสามชั้น ลดหลั่นกันลงมา แล้วจึงถึงองค์พระสถูป เบื้องบนยอดพระธาตุ หุ้มทองคำ ประดับพลอย สวยงามมาก สมเด็จพระกรมพระยาดำรงราชานุภาพ พระบิดาแห่งประวัติศาสตร์ไทย ทรงกล่าวถึง พระธาตุพนมไว้ ในนิทานโบราณคดีเรื่อง แม่น้ำโขง ตอนหนึ่งว่า
“..พระเจดีย์ธาตุพนม อยู่ริมฝั่ง แม่น้ำโขง สร้างเป็นสถูป ทางพระพุทธศาสนา จะสร้างตามลัทธิ มหายาน หรือ หินยาน ไม่มีที่สังเกต เหมือนอย่างที่พิมาย แต่ไม่มี เค้าศาสนาพราหมณ์ เจือปนอยู่เลย บรรดาเจดีย์สถาน ในพระพุทธศาสนาซึ่งสร้าง ในสมัยของเขมร ที่พบในเมืองไทย ที่สร้างสถูป เป็นประธาน มีแต่พระธาตุพนมแห่งเดียว ทั้งรูปสันฐาน ลวดลาย ก็เป็นอย่างอื่น ต่างจากแบบช่างขอม ชวนให้เห็นว่า จะสร้างสมัยขอม คือ สร้างในสมัย เมื่อประเทศอันหนึ่ง ซึ่งเรียกในจดหมายจีน ว่า “ฟูนัน” คล้าย “พนม “ เป็นใหญ่อยู่ต่างหาก รูปทรงพระเจดีย์ธาตุพนม เป็นสี่เหลี่ยม เหมือนมณฑป มีซุ้มต้น สามซุ้มซ้อนกันเป็นสามชั้น เล็กเป็นหลั่นกันขึ้นไป แล้วถึงองค์พระสถูปอยู่เบื้องบน มณฑปทั้ง ๓ ชั้น ยอดสถูปหุ้มแผ่นทองคำ เช่นเดียวกับพระธาตุเมืองมหาธาตุเมือง นครศรีธรรมราช ขนาดพระสถูปดูจะเท่า ๆ กัน…”
- ที่ตั้ง : ถนนชยางกูร ตำบลธาตุพนม อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม
- เวลาเปิด-ปิด : เปิดให้เข้าเที่ยวชมทุกวัน ตั้งแต่เวลา 06.00-18.00 น.
- แผนที่ : วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร
เที่ยวไทย.net
