เขื่อนภูมิพล จังหวัดตาก
เขื่อนภูมิพล จังหวัดตาก
ข้อมูลทั่วไป เขื่อนภูมิพล
เขื่อนภูมิพล ในปี พุทธศักราช 2494 พักหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 รัฐบาลเวลานี้มีแนวความคิดที่จะสร้างโรงไฟฟ้าขนาดใหญ่ โดยยิ่งไปกว่านั้นโรงไฟฟ้าพลังน้ำ ที่สามารถนำกระแสไฟฟ้าเข้าระบบได้อย่างเร็ว ก็เลยมีการตั้งขึ้น “คณะกรรมการใคร่ครวญสร้างโรงไฟฟ้าทั่วราชอาณาจักร” ขึ้น เพื่อตรวจสอบพื้นที่สร้างโรงไฟฟ้าทั้งประเทศ ซึ่งพบว่าในลำธาร ปิงบประมาณริเวณช่องเขาเขตรีหรือยันฮี อำเภอสามเงา จังหวัดตาก มีความเหมาะสม ต่อการผลิตเขื่อนเป็นอย่างยิ่ง เอามาสู่การผลิต “เขื่อนยันฮี” ขึ้นในปี พุทธศักราช 2496 รวมทั้งในปีเดียวกันนี้เองก็มีการตั้ง “การไฟฟ้ายันฮี” (กฟย.) เพื่อรับผิดชอบการผลิตเขื่อน รวมทั้งผลิตกระแสไฟฟ้าให้กับภาคกึ่งกลางรวมทั้งภาคเหนือ แทงบอลออนไลน์
ปี พุทธศักราช 2500 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระราชทานพระปรมาภิไธยให้เป็นชื่อเขื่อนว่า “เขื่อนภูเขาไม่พล” และก็ในวันที่ 17 เดือนพฤษภาคม พุทธศักราช 2507 ได้เดินทางไปพร้อมกับสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เพื่อทรงประกอบพิธีเปิดเขื่อนและก็ทรงกดปุ่มขนานอุปกรณ์สำหรับกำเนิดไฟฟ้าเครื่องที่ 1 เข้าระบบ และก็ตั้งแต่แมื่อวันนั้น โรงไฟฟ้าพลังน้ำเขื่อนภูเขาไม่พลก็ได้ปฏิบัติหน้าที่ผลิตกระแสไฟฟ้าเพื่อความสำราญของชาวไทยตลอดมา
ลักษณะเขื่อนและก็โรงไฟฟ้า
เขื่อนภูเขาไม่พลเป็นเขื่อนคอนกรีตโค้งเพียงแต่ที่เดียวของเมืองไทย สร้างห้ามลำธารปิงที่รอบๆ เขาแก้ว อำเภอสามเงา จังหวัดตาก มีรัศมีความงอ 250 เมตร สูง 154 เมตร ยาว 466 เมตร ความกว้างของสันเขื่อน 6 เมตร อ่างเก็บน้ำมีปริมาตรสูงสุด 13,462 ล้านลูกบาสเก็ตบอลก์เมตร จัดเป็นเขื่อนคอนกรีตโค้งที่ใหญ่แล้วก็สูงสุดในทวีปเอเชียทิศตะวันออกเฉียงใต้
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้เดินทางไปทรงวางศิลาฤกษ์การก่อสร้าง ตอนวันที่ 24 เดือนมิถุนายน 2504 การก่อสร้างในระยะเริ่มต้นมีการก่อสร้างตัวเขื่อน ระบบส่งกระแสไฟฟ้า และก็ตึกโรงไฟฟ้า ซึ่งได้จัดตั้งอุปกรณ์สำหรับกำเนิดไฟฟ้าเครื่องที่ 1-2 กำลังในการผลิตเครื่องละ 70,000 กิโลวัตต์ สามารถจ่ายไฟฟ้าได้ช่วงวันที่ 17 เดือนพฤษภาคม แล้วก็ 15 เดือนมิถุนายน 2507 เป็นลำดับ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้เดินทางไปไปทรงเปิดเขื่อน ช่วงวันที่ 17 เดือนพฤษภาคม 2507
ถัดมาได้จัดตั้งอุปกรณ์สำหรับกำเนิดไฟฟ้าเครื่องที่ 3-6 กำลังในการผลิตเครื่องละ 70,000 กิโลวัตต์ แล้วก็เครื่องที่ 7 กำลังในการผลิต 115,000 กิโลวัตต์ สามารถจ่ายไฟฟ้าได้ในวันที่ 11 พ.ค. แล้วก็ 19 เดือนสิงหาคม 2512 แล้วก็วันที่ 18 ต.ค. 2525 เป็นลำดับ
เพื่อเป็นการต่ออายุการใช้แรงงานของอุปกรณ์สำหรับกำเนิดไฟฟ้าออกไป ในปี 2531 กฟผ. (การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย) ได้กระทำปรับแต่งอุปกรณ์สำหรับกำเนิดไฟฟ้าเครื่องที่ 1-2 ทำให้มีกำลังในการผลิตมากขึ้นอีก เครื่องละ 6,300 กิโลวัตต์ สามารถจ่ายไฟฟ้าเข้าระบบได้เมื่อพ.ย. 2535 แล้วก็เดือนพฤศจิกายน 2536 เป็นลำดับ ส่วนการแก้ไขเครื่องที่ 3-4 ทำให้มีกำลังในการผลิตมากขึ้น พอๆกับเครื่องที่ 1-2 เสร็จ สามารถจ่ายกระแสไฟฟ้าเข้าระบบได้เมื่อกุมภาพันธ์ รวมทั้งส.ค. 2540 เป็นลำดับ
นอกจากนี้ในปี 2534 การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย ได้จัดตั้งอุปกรณ์สำหรับกำเนิดไฟฟ้าเครื่องที่ 8 แบบดูดกลับ ขนาดกำลังในการผลิต 171,000 กิโลวัตต์ รวมทั้งก่อสร้างเขื่อนแม่ปิงตอนล่าง เพื่อใช้อ่างเก็บน้ำเป็นอ่างด้านล่าง สามารถจ่ายกระแส กระแสไฟฟ้าเข้าระบบได้ในมกราคม 2539 ทำให้โรงไฟฟ้าพลังน้ำเขื่อนภูเขาไม่พล มีกำลังในการผลิตจัดตั้งทั้งนั้น 731,200 กิโลวัตต์ ให้กำลังไฟฟ้าปีละ 1,062 ล้านกิโลวัตต์ต่อชั่วโมง
อุปกรณ์สำหรับกำเนิดไฟฟ้าได้รับการพัฒนาเปลี่ยนแปลงอย่างสม่ำเสมอจนกระทั่งปัจจุบันนี้มีกำลังในการผลิตสูงสุด 779.2 เมกกะวัตต์ โดย อุปกรณ์สำหรับกำเนิดไฟฟ้าเครื่องที่ 1-6 มีกำลังในการผลิตสูงสุด 82.2 เมกกะวัตต์ อุปกรณ์สำหรับกำเนิดไฟฟ้าเครื่องที่ 7 มีกำลังในการผลิต 115 เมกกะวัตต์ อุปกรณ์สำหรับกำเนิดไฟฟ้าเครื่องที่ 8 มีกำลังในการผลิต 171 เมกกะวัตต์
เขื่อนแม่ปิงตอนล่าง เป็นเขื่อนขนาดเล็กจำพวกดินกลบแกนดินเหนียวปิดทับด้วยหน้าหินทิ้ง สร้างขัดขวางสายธารปิง ห่างจากเขื่อนภูเขาไม่พลลงมาทางท้ายเขื่อน 5 กม. ความยาวเขื่อน 200 เมตร สูง 12 เมตรจากท้องน้ำ ความกว้างสันเขื่อน 10 เมตร ระดับสันเขื่อน 142.00 เมตร รทกรัม
ตึกระบายน้ำเป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก กว้าง 28 เมตร ยาว 144 เมตร สูง 14 เมตร ช่องระบายน้ำ 10 ช่อง กว้างช่องละ 10.5 เมตร อ่างเก็บน้ำมีปริมาตร 4.92 ล้านลูกบาศก์เมตร ก่อสร้างเสร็จ ในธ.ค. 2538 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเดินทางไปทรงประกอบพิธีเปิดเขื่อน ช่วงวันที่ 28 ธ.ค. 2538
คุณประโยชน์
นอกเหนือจากการผลิตกระแสไฟเพื่อทำให้ตามที่ต้องการของประเทศแล้ว เขื่อนภูเขาไม่พล เริ่มเก็บกักน้ำแล้วก็บริหารจัดแจงน้ำตั้งแต่ปี พุทธศักราช 2507 โดยเก็บกักน้ำในฤดูฝน เพื่อนำมาบริหารจัดแจงให้พอเพียง กับความอยากในฤดูแล้ง สามารถจัดแบ่งน้ำเพื่อการกสิกรรมได้กว่า 10 ล้านไร่ ครอบคลุมพื้นที่จังหวัดตาก จังหวัดกำแพงเพชร รวมทั้งจังหวัดนครสวรรค์ ยิ่งกว่านั้นน้ำที่ระบายออกมาจากเขื่อน ยังคงใช้คุณประโยชน์สำหรับเพื่อการรักษาระบบนิเวศ อาทิเช่น สนับสนุนน้ำทะเลในพื้นที่รอบๆปากอ่าวไทย และก็ยังเขื่อนภูเขาไม่พล ยังเป็นสถานที่เที่ยวที่สำคัญแห่งหนึ่งของจังหวัดตาก
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูเขาไม่พลอดุยเดชะ บรมทุ่งนาถบพิตร ได้เสด็จมายังเขื่อนภูเขาไม่พล 4 ครั้ง
ครั้งที่ 24 ชั่วโมงที่ 4 มี.ค. พุทธศักราช 2501
ทรงเสด็จตรวจตราการก่อสร้างเขื่อนภูเขาไม่พลที่พึ่งเริ่มโครงงาน
ครั้งที่ 2 วันที่ 24 มิถุนายม พุทธศักราช 2504
เดินทางไปทรงประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์และก็เสด็จดูการเจาะอุโมงค์ผันน้ำ
ครั้งที่ 3 วันที่ 17 เดือนพฤษภาคม พุทธศักราช 2507
เสด็จทรงประกอบพิธีเปิดเขื่อนภูเขาไม่พลบนสันเขื่อน ต่อจากนั้นเสด็จลงลิฟท์มายังห้องควบคุมการสร้างกระแสไฟทรงกดปุ่มอุปกรณ์สำหรับกำเนิดไฟฟ้าตัวที่ 1
ครั้งที่ 4 วันที่ 17 เดือนมิถุนายน พุทธศักราช 2513
ทรงปลูกต้นสักในรอบๆสวนดอก
การดูแลทางด้านสังคม
เขื่อนภูเขาไม่พลได้จริงจังปฏิบัติงานด้านความรับผิดชอบต่อสังคม ชุมชนแล้วก็สภาพแวดล้อม โดยเน้นการดำเนินการเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างยั่งยืนแล้วก็การทำงานเชิงโครงข่ายร่วมกับชุมชน ตลอดจนผู้สนับสนุนต่างๆอีกทั้งข้างในรวมทั้งด้านนอกหน่วยงาน โดยมีโครงงานที่สะดุดตา ดังต่อไปนี้
แผนการเปิดเขื่อนภูเขาไม่พลสู่ชุมชนเขตที่ลุ่มปิง – วัง
แผนการติดต่อชุมชนรอบเขื่อน
เน้นการพัฒนารวมทั้งผลักดันอาชีพแก่ชุมดูรอบโรงไฟฟ้า
แผนการรวมพล Joker คนสมัครใจร่วมปรับปรุงชุมชนแล้วก็แผนการสนับสนุนอาชีพชุมชน มุ่งเกื้อหนุนให้ผู้ปฏิบัติการและก็ชุมชนมีความเข้าใจถึงการทำงานแบบจิตสมัครใจ ร่วมทั้งยังเน้นย้ำเรื่องเกี่ยวกับการสร้าง และก็ขยายโครงข่ายการทำงานแบบจิตสมัครใจของผู้ปฏิบัติการเขื่อนภูเขาไม่พลทุกคน เพื่อมาร่วมกันสละกำลังกาย ทุ่มเทกำลังใจ ช่วยเหลือกันดำเนินการเพื่อส่วนร่วม เพื่อสร้างการยินยอมรับรวมทั้งการอยู่ร่วมกับชุมชนอย่างเพื่อนแท้
โครงงานรวมพลคนสมัครใจร่วมปรับปรุงชุมชน
โครงงานสนับสนุนอาชีพชุมชน
กิจกรรมด้านความรับผิดชอบต่อสังคมและก็สภาพแวดล้อม
ช่วยเหลือโครงงานล้างเครื่องปรับอากาศช่วยชาติ
จัดโครงงาน “ผลักดันสุขภาพทันตกรรมรอบเขื่อนภูเขาไม่พล” เพื่อช่วยเหลือ และก็ส่งเสริมให้พลเมืองรอบเขื่อนภูเขาไม่พลมี สุขลักษณะโพรงปากที่ดีในตึกเกษมจาตำหนิกวณิช เขื่อนภูเขาไม่พล แล้วก็ศาลาเอนกประสงค์ วัดชลประทานแต่งตั้ง
จัดแผนการ “ทำความดีมอบให้พระเจ้าอยู่หัว ครองแผ่นดินครบ 70 ปี แล้วก็ฉลองครบรอบวันพระราชสมภพราชินี ครบ 7 รอบ”ในศาลาสิริชล เขื่อนภูเขาไม่พล
จัดแผนการเสริมความชำนาญวิชาความรู้ เปิดประตูสู่มหาวิทยาลัย
จัดแผนการแว่นแก้ว ครั้งที่ ๔๑๖ในห้องประชุมอำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน
จัดแผนการฝึกหัด ผลักดันชุมชนแข็งแกร่ง..สร้างโครงข่ายผู้รอบรู้ราษฎร
การเดินทาง
ระยะทางจากกรุงเทพฯไปยังจังหวัดตาก 425 กิโล ใช้เวลาเดินทางโดยรถยนต์ โดยประมาณ 7 ชั่วโมง ไปตามทางหลวงเลขลำดับ 1 (พหลโยธิน) แยกซ้ายที่วังน้อย เข้าถนนหลวงเลข 32 สายบางปะอิน-จังหวัดนครสวรรค์ ผ่านจังหวัดกำแพงเพชรแล้วตรงเข้าจังหวัดตาก รวมทั้งจากเมืองไปยังเขื่อนภูเขาไม่พลเป็นระยะทางอีก 61 กม. โดยทางที่สบายแล้วก็นิยมใช้กันเป็น ไปตามทางหลวงลำดับที่ 1 ถึงกม.ที่ 463 จะมีทางแยกซ้ายเข้าเขื่อนภูเขาไม่พล ราว 17 กม. หรือบางทีอาจใช้ทางเลขลำดับ 1107 ผ่านทางแยกไปเจดีย์ยุทธหัตถีอีก 25 กม.
สถานที่เที่ยว
วนอุทยานไม้แปลงเป็นหิน
วัดพระบรมสารีริกธาตุ
หน้าผาสามเงา
วัดชลประทานรังสฤษฏ์
ของดีรอบเขื่อน
เขื่อนแม่ปิงตอนล่าง
เป็นเขื่อนขนาดเล็กสร้างกันแม่น้ำปิงห่างจากเขื่อนภูเขาไม่พลมาทางด้านหลังน้ำ 5 กิโล ทำให้เกิดอ่างเก็บน้ำแม่ปิงตอนล่าง ตัวเขื่อนมีองค์ประกอบใหญ่ 2 ส่วนชิดกัน เป็นส่วนที่เป็นคอนกรีตซึ่งมีตึกระบายน้ำกับส่วนที่เป็นเขื่อนดินแกนดินเหนียวปิดทับด้วยหินทิ้ง ยาว 200 เมตร ความกว้างสันเขื่อน 10 เมตร
สวนสรรเสริญ
ตั้งอยู่ฝั่งขวาของเขื่อนแม่ปิงตอนล่าง จัดสร้างเพื่อมอบเป็นราชสักการแก่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ทรงครอบครองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี ใน พุทธศักราช2539 มีพื้นที่ 16 ไร่ ข้างในสวนมีต้นราชพฤกษ์ ซึ่งเป็นเครื่องหมายประจำท่าน ยิ่งไปกว่านั้นยังมีพืชพันธุ์ไม้อีกหลายอย่างที่จะเน้นย้ำไปในโทนสีเหลือง คุณลักษณะเด่นซึ่งเป็นเครื่องหมายของสวนนี้หมายถึงแปลงไม้ประดับซึ่งปลูกเป็นรูปพระนามาภิไธยย่อ ภ.ป.ร. โดยสามารถเห็นได้อย่างแจ่มแจ้งจากระยะไกล
สวนน้ำใจ
อยู่ด้านในรอบๆเขื่อน ทำขึ้นในปี พุทธศักราช 2530 เพื่อแสดงความภักดีแล้วก็สำนึกในบุญคุณ เนื่องในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงเจริญพระอายุ ครบ 5 รอบ ด้านในสวนมีสิ่งที่น่าดึงดูดหมายถึงประติมากรรมสำริด ธารน้ำพุ ซุ้มน้ำต้น รวมทั้งซุ้มกล้วยไม้ท้องถิ่น โครงงานสวนน้ำใจเป็น 1 ใน 3 แผนการที่กฟผ.ได้รับอนุมัติให้ใช้ ยี่ห้อเครื่องหมายพิธีมหามงคลฉลองครบรอบวันพระราชสมภพ 5 รอบ ช่วงวันที่ 5 ธ.ค. พุทธศักราช 2530
ตึกสารพัดประโยชน์สรรเสริญ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เป็นตึกพิพิธภัณฑสถานที่จัดทำขึ้นเพื่อเป็นการสรรเสริญพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เนื่องในวโรกาสพิธีมหามงคลฉลองครบรอบวันพระราชสมภพ 6 รอบ ในวันที่ 5 ธ.ค. 2542 โดยแบ่งแยกพื้นที่เป็นส่วนที่ 1 จัดโชว์เรื่องราวเกี่ยวกับการก่อสร้างเขื่อนภูเขาไม่พล, ส่วนที่ 2 นำเสนอนิทรรศการเรื่องราวขององค์พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช แล้วก็พระบรมวงศานุวงศ์ทุกท่าน กับหน้าที่การพัฒนาแหล่งน้ำ และก็ส่วนที่ 3 นำเสนอนิทรรศการเกี่ยวกับ “เสาอากาศพระราชทาน” ซึ่งชี้แจงถึงภูมิหลังของเสาอากาศพระราชทาน และก็บุญคุณขององค์พระบาทสมเด็จพระองค์ท่านที่ทรงมีต่อการกระแสไฟฟ้าข้างผลิตที่เมืองไทยในเรื่องเสาอากาศ ส่วนบนชั้นลอยด้านในตึก เก็บรวบรวมหนังสือเกี่ยวกับพระราชประวัติ ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และก็มีหนังสือสารานุกรมไทยในแต่ละภาค โดยมีมุมให้สามารถนั่งอ่านหนังสือ พร้อมด้วยมีซีดีรอม แล้วก็เครื่องคอมพิวเตอร์ เพื่อคนที่พึงพอใจสามารถ เล่าเรียนหาข้อมูลการก่อสร้างเขื่อนภูเขาไม่พลได้
ตึกจัดแจงน้ำอย่างยั่งยืนตามแนวความคิด
เป็นตึกที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รวมทั้งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯพระบรมราชินีนาถ เสด็จค้างคืนหนแรก ช่วงวันที่ 4 เดือนมีนาคม 2501 เพื่อเสด็จตรวจสอบหัวหน้างานการผลิตเขื่อนภูเขาไม่พล และก็เพื่อเปลี่ยนท่าทาง นอกนั้นในยามเย็น พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และก็สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯพระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จลงสรงในแม่น้ำปิงเพื่อบรรเทา ก่อนเสด็จพระราขดำเนิน ทรงประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ เขื่อนภูเขาไม่พล ตอนวันที่ 24 เดือนมิถุนายน 2504 โดยตึกนี้ทางกรมชลประทานจัดผลิตขึ้นเพื่อมอบให้เป็นที่ประทับแรม (เรือนรับรองพิเศษ) แล้วก็วันหลังแก้ไขเป็นสถานที่ใช้จัดโชว์ เกี่ยวกับการจัดการน้ำฯ แล้วยังคงใช้คุณประโยชน์หลายๆด้าน จนถึงท้ายที่สุดก็ได้รับการบูรณะ เป็นห้องแสดงเครื่องใช้ส่วนพระองค์ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช จนกระทั่งปัจจุบันนี้
“ต้นสัก” ทรงปลูก
วันพุธที่ 17 เดือนมิถุนายน พุทธศักราช 2513 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และก็สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เดินทางไปออกในรอบๆที่ประทับแรมเขื่อนภูเขาไม่พล พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงปลูกต้นสัก สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงปลูกต้นราชพฤกษ์ในรอบๆสวนดอก
สถานที่ท่องเที่ยวหน้าสนใจ : น้ำตกปิตุ๊โกร ฉายา น้ำตกรูปหัวใจ จังหวัดตาก , น้ำตกทีลอซู จังหวัดตาก